De gans die voorop vliegt
Het principe van 'wisselend leiderschap' wordt toegepast bij trekvogels zoals ganzen. Ganzen vliegen tijdens de migratie in formatie. Hier is de gans die voorop vliegt, de hardste werker. Hij vangt de meeste wind. De luchtwerveling die de vogel tijdens het vliegen veroorzaakt betekent veel energieverspilling. Ganzen, eenden, kraanvogels en andere vogels heffen dit verlies gedeeltelijk op door in een V-formatie te vliegen. Elke vogel krijgt dan extra stijgvermogen door de opwaartse luchtstroom, teweeggebracht door de vogels die vóór hem vliegen. Op den duur zal de voorste vogel zich af laten zakken naar achteren en zijn inspannend werk aan een andere vogel overlaten. Het vliegen in V-formatie werkt energiebesparend.
Wat zouden wij mensen moeten leren om net als ganzen, wisselend leiderschap met succes te kunnen toepassen ?
Allereerst zullen we moeten leren om daadwerkelijk de signalen van ons lichaam waar te nemen en er tijdig naar te handelen. De gans die niet op tijd van de koppositie afgaat, maar zichzelf daar volkomen uitput, kan ook immers achteraan de formatie de troep niet meer bijhouden. Dat is wat er met veel werkende mensen gebeurt: ze herkennen hun grenzen niet of gaan er overheen uit allerlei motieven. Angst is er daar een van, maar een te groot ego kan ook een rol spelen. Om wisselend leiderschap op een goede manier te kunnen vormgeven, is persoonlijke ontwikkeling dus noodzakelijk.
Dit is het vierde stukje in de serie 'instinctief leiderschap'.
posted by Caroline Franssen @ 2.10.06
3 comments
3 Comments:
Ik vraag me werkelijk af of het zo werkt. Bij ganzen gaat het om instinct maar bij mensen om (kern) kwaliteiten. De ene mens is van nature meer een leider als de ander. (zie Belbin)Je af laten zakken wanneer je voelt dat je over je grens gaat lijkt me niet verstandig. Wel mensen om je heen verzamelen die je aanvullen zodat je een goed team bent.
Dit stukje gaat over wisselend leiderschap, dus wanneer de groep afspreekt dat het leiderschap afgewisseld wordt.
Overigens lijkt het me ook wanneer je in je eentje de leiding hebt, verstandig om af te zakken als je je grens bereikt. Er melden zich bij mijn praktijk te veel mensen met een burnout die niet naar de signalen van hun lichaam hebben geluisterd....
'Afzakken' kan zijn: meer ruimte voor prive / vrije tijd nemen dan je vanuit ambitieus oogpunt zou neigen te doen. 'Er is nog zoveel t doen' of nieuw op te pakken. In praktijk werkt genoemd afzakken echter ook versterkend voor mijn leidnggevende positie: medewerkers nemen tijdens mijn afwezigheid meer verantwoordelijkheid en ontwikkelen zich zo, en ik houd energie - maar ook focus, in plaats van verzuipen in bijzaken - over om mij op mijn kerntaken te richten. Mijn zelfgekozen 'afzakken' ervaren medewerkers als nebevstiging van mijn leidende positie.
Overigens werkt het ook zo in mijn - veel gelijkwaardigere - wielergroepje. De kwaliteiten van de (informele, niet ik zelf overigens)leiders staan absoluut niet ter discussie, als die zich laat afzakken. Dit afzakken is trouwens onderdeel van de normale gang van zaken ('Rouleren' of 'rollen')en lijkt sterk op de ganzenvlucht. Anders gezegd: de kernkwaliteit van de leider, waaraan anonymus refereert wordt niet aangetast of buitenwerking gesteld door vormen van energie sparen of tijdelijk het roer - georganiseerd - overgeven. In welke mate je dat binnen een bedrijf of organisatie kunt doen is een intrigerende vraag. Stof tot nadenken.
Een reactie posten
<< Home